بذر گل راعی

توضیحات

گل راعی، هوفاریقون ، گل شهناز نام علمی: Hypericum perforatum، گیاهی علفی و پایا از تیره هیپریکاسه (Hypericaceae) است که معمولاً به صورت خودرو در میان کشتزارهای گندم و ذرت یافت می‌شود. در ایران در دامنه کوه‌های البرز، چالوس، مازندران و نقاط غرب ایران و در مسیر قله چین کلاغ به حد زیادی می‌روید. علف چای و گیاهان مشابه آن   Hypericumها، بنابر داشتنِ hypericin شناسایی شده‌اند؛ امّا گونهٔ H. perforatum به‌طور خاص، یک گیاه دارویی نیرومند و یکی از گیاهان پرفروش در ایالات متّحدهٔ آمریکا است. این گیاه، به‌طور گسترده در مناطق معتدل اروپا اوکراین و روسیه، آسیا ترکیه، هند و چین و شمال آفریقا ،خاورمیانه و ایالات متّحدهٔ آمریکا پراکنده شده‌است. در هند، بر ارتفاعات بلندتر رشته کوه هیمالیا و در تپّه‌های بخش‌های مرکزی کشور می‌روید.  رشد این گیاه در مناطق معتدل و خنک صورت می گیرد. و گلدهی آن در تابستان است. ارتفاع گیاه تا ۷۰-۶۰ سانتیمتر می رسد.

علف چای تقریباً تا یک متر بلندی دارد و به همراه شاخه‌های جفتی و متقابل رشد می‌کند. برگ‌های آن متقابل و بی‌پایه (چسبیده) است، تا دو سانتی‌متر بلندی دارد و دارای نقاط غدّه ای و نیمه شفّاف متعدّدی که در برابر نور پدیدار می‌شود می‌باشد. گُل‌های زرد تا سفید رنگ، دارای پنج گلبرگ، با پرچم‌های بیرون زده است و به صورت مجتمع در بالای ساقه‌ها به چشم می‌خورد.

این گیاهان، حاوی تعداد زیادی از پیگمان (رنگیزه)های فلورسانس dianthrone ترکیب‌های دارای دو انترون، به شکل ساختارهای سوزنی و به رنگ سفید تا زرد روشن) مربوط به طیف قرمز با فعّالیت زیستی هستند. این نیز گزارش شده که بیوسنتز hypericinها، با ریخت زایی و چیدمان غدد روغنی قرمز تیرهٔ موجود بر روی برگ‌های گیاه، مرتبط است.

 

گیاه گل راعی از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و خواص درمانی بسیاری دارد این گیاه ضد کرم معده و روده است و گرفتگی صدا را باز می‌کند. این گیاه برای درمان مرض کزاز بکار می‌رود و اگر برگ آن را به صورت پودر روی زخمهای عمیق بپاشید این نوع زخمها را خوب می‌کند. مواد روغنی گیاه بالاخص دارای اثرات بارز ضد زخم، ضدسوختگی و التیام بخش پوستی می‌باشد گل راعی درمان‌کننده بیماری مننژیت است؛ درد پشت و گردن و خشکی گردن را درمان می‌کند و ضدافسردگی است. این گیاه اشتها را باز می‌کند بنابراین می‌توان آن را به بچه‌ها و افراد مسن که اشتها ندارند داد. کسانی که از داروهای آسم و ضدسرماخوردگی و حساسیت استفاده می‌کنند نمی‌توانند چای کوهی مصرف کنند. مواد مؤثر موجود در این گیاه، شامل هایپرفورین و هایپریسین است. هایپرفورین موجود در گل راعی با تحریک تمایز کراتینوسیت‌ها و ساخته شدن کراتین موجب بازیابی ساختار آسیب دیده اپیدرم و در نتیجه بهبود ترک خوردگی پا می‌شود. همچنین هایپریسین و سودوهایپریسین موجود در عصاره گل راعی سبب افزایش تعداد سلول‌های فیبروبلاست و همچنین گرانول‌های کلاژن موجود در آن‌ها و کاهش سلول‌های پیر و مرده می‌شوند. در نتیجه عصاره روغنی این گیاه سبب تسریع روند بهبود ترک خوردگی پا می‌شود. علاوه بر این هایپرفورین موجود در این گیاه دارای خاصیت ضد التهابی می‌باشد. این ماده مؤثره سبب مهار آنزیم‌های سیکلواکسیژناز ۱ و ۵- لیپواکسیژناز شده، در نتیجه از تولید PGE2 و LTB4 که از عوامل ایجاد التهاب هستند، جلوگیری می‌کند. عصاره این گیاه علیه باکتری‌های Staphylococcus spp. و Streptococcus spp. دارای اثرات آنتی باکتریال می‌باشد. این باکتری‌ها می‌توانند در مناطقی از پاشنه پا که دچار ترک خوردگی شده‌است ایجاد عفونت نمایند.

درمان افسردگی

خاصیت این گیاه در درمان افسردگی به اثبات رسیده و مکانیزم اثر ضد افسردگی آن از طریق مهار آنزیمی است. یکی از مواد مؤثر این گیاه هایپریسین می‌باشد که فراورده‌های آن هم بر اساس همین ماده استاندارد سازی می‌شوند و اثر ضد افسردگی گیاه نیز مربوط به این ماده می‌باشد. در ابتدا تصور می‌شد که این ماده مهارکنندهٔ آنزیم Mono amino oxidase به اختصار: MAOاست؛ ولی مطالعات جدیدتر روی حیوانات نشان داد که این اثر بسیار ناچیز است و مکانیسم عمده اثر ضد افسردگی آن از طریق مهار برداشت (reuptake) سروتونین یا سایر انتقال دهنده‌های عصبی(نوروترانسمیترها) در مغز می‌باشد.

 

داروهای موجود در ایران

از این گیاه پنج فراوردهٔ دارویی در بازار ایران موجود است. قطرهٔ هایپیران و قرص پرفوران که هر دو در درمان افسردگی کاربرد دارند؛ افشانه نوروژیک، که در درمان دردهای عصبی کاربرد داشته و خاصیت ضدالتهابی دارد. عصاره گیاه گل راعی که عصاره گلایکولی به دست آمده از سر شاخه‌های گل دار این گیاه است و در درمان ترک‌های پوستی پا مؤثر است. این عصاره سبب تحریک رشد و تمایز بافت می‌شود و اثرات ضد التهاب و آنتی باکتریال دارد. همچنین عصاره هوفاریقون، عصاره روغنی این گیاه است که در درمان زخم معده کاربرد دارد و اثرات ضد زخم و ضد التهاب دارد.
نکتهٔ قابل ذکر در مورد این گیاه و فراورده‌های آن، تداخلات دارویی آن است که مصرف آن را محدود نموده و دلیلش هم مهار آنزیمی MAOاست، که با برخی از داروهای ضد افسردگی و داروهای دیگر تداخل شدید دارد. به هر حال، برای استفاده از این داروها، مشورت با دکتر داروساز یا پزشک معالج لازم است.

منبع: ویکی پدیا

پیشنهاد می شود برای نتیجه گیری هرچه بهتر در فرایند کاشت بذر گل راعی ، مطلب شرایط کاشت و جوانه زنی بذر را مطالعه فرمایید.

کاشت بذر گل راعی

در صورت فراهم بودن شرایط همانند گلخانه و حتی در منزل این گیاهان در تمام فصول سال قابل کاشت اند در غیر این صورت در مناطق با زمستان سرد بهترین زمان کاشت بهار است.

می توان در اوایل بهار  و با رفع سرما، بذر ها را در سطح خاک پاشیده و سپس کمی در سطح خاک فشار دهید اما با خاک پوشیده نشوند. نکته مهم این است که بذرهای ریز یا باید کاملا در سطح خاک باشند و یا اینکه با لایه بسیار نازک خاک کمتر از نیم سانتیمتر پوشیده شوند. و سپس آبیاری می نماییم. گیاه بخصوص در مراحل اولیه رشد نیاز به آبیاری مرتب دارد اما پس از آن می توان در فواصل طولانی تر آبیاری نمود و آبیاری زمانی که گیاه به دانه(میوه) بنشیند و خشک شود متوقف می شود.

تهیه نشاء

۷-۶ هفته قبل از آخرین سرما زمستانه، اقدام به کاشت بذر گل راعی در سینی نشا،  لیوان یک بار مصرف کاغذی، گلدان و…کنید.

ترجیحا برای کاشت بذر گل راعی و تهیه نشا از خاک استارتر آماده و مخلوط پیت ماس۴۰%+ کوکوپیت۴۰% +پرلیت۵%+ ورمی کمپوست۱۵%  استفاده کنید. بروی سطح خاک هر گلدان و یا حفره سینی نشا حداکثر چند بذر گل راعی را قرار داده و سپس کمی در سطح خاک فشار دهید اما با خاک پوشیده نشوند در مراحل اولیه جوانه زنی بذر گل راعی و رشد گیاه به دور از نور مستقیم خورشید باشد و خاک را همیشه مرطوب نگه دارید. (خاک زیاد خیس و گل نشود ترجیحا با اسپری آب دهید) ترجیحا برروی گلدان یک مشما شفاف با چند سوراخ کوچک گذاشته شود(جهت حفظ رطوبت) و روزی یک مرتبه پلاستیک را به مدت ۱ساعت  بردارید.(برای جلوگیری از ایجاد کپک و قارچ)

مدت زمان جوانه زنی بذر گل راعی ۳-۲ هفته، پس از جوانه زنی مشما را بردارید.

زمانی که گیاه به ارتفاع ۱۰ سانتیمتر رسید به محل اصلی شامل زمین و یا گلدان اصلی انتقال دهید. و نیاز به چند ساعت نور مستقیم خورشید دارد.

قبل از کاشت به میزان۳-۲ سانت برروی سوراخ های زهکشی گلدان مقداری سنگ ریزه بریزید برای هوادهی بهتر!

خاک مناسب برای این گیاهان انواع خاک ها بخصوص خاک لومی و شنی است.  قبل از کاشت در زمین اصلی مقداری کود دامی پوسیده(کود گاوی یا مرغی پوسیده) یا کمپوست و  خاکبرگ  به قسمت بالایی خاک اصلی اضافه کنید و با ۲۰ سانت بالایی خاک مخلوط نمایید.

هنگام انتقال گیاه به گلدان و یا زمین اصلی برگ های پایینی را جدا کرده و قسمتی از ساقه را نیز به زیر خاک کنید.

بسته به آب و هوای منطقه گیاهان را ۲- ۱ مرتبه در هفته آبیاری نمایید.